Aktualności

Przedawnienie roszczeń w prawie niemieckim - krótki przewodnik dla polskiego wierzyciela i jego niemieckiego dłużnika

Instytucja przedawnienia w prawie cywilnym ma ogromne znaczenie dla obrotu gospodarczego. Upływ okresu przedawnienia roszczenia powoduje jego nieodwołalną stratę, dochodzenie należności może stać się nieskuteczne, o ile zarzut przedawnienia zostanie podniesiony przez dłużnika.

Wielu wierzycieli dowiaduje się o tym fakcie dopiero podczas spóźnionej porady prawnej lub- w najgorszym wypadku- w sądzie po wniesieniu swojego pozwu, kiedy przeciwnik reaguje podniesieniem zarzutu przedawnienia

Podstawowy okres przedawnienia
Podstawowym okresem przedawnienia roszczeń w prawie niemieckim jest okres 3 lat (§ 195 niemieckiego kodeksu cywilnego, dalej „BGB”). Ten okres stosuje się do podstawowych roszczeń cywilnoprawnych, takich jak roszczenie zapłaty powstałe z umowy sprzedaży, umowy o dzieło czy tez roszczeń odszkodowawczych z powodu niespełnienia świadczeń umownych.

Dla roszczeń wynikłych z tytułu rękojmi za wady z umów sprzedaży i umów o dzieło stosuje się krótszy, 2-letni okres przedawnienia. Do roszczeń z tytułu rękojmi należą roszczenia kupującego m.in. takie jak prawo odstąpienia od umowy, prawo żądania obniżenia ceny, prawo wymiany rzeczy na rzecz wolną od wad czy też roszczenia odszkodowawcze.

Prawo budowlane- inne okresy
Odrębne regulacje przedawnienia roszczeń istnieją w prawie budowlanym. Tu należy przede wszystkim rozróżnić między zastosowaniem ogólnych regulacji kodeksu cywilnego (BGB) oraz ogólnych warunków dla umów o roboty budowlane (VOB/B), które często stają się podstawą umowy poprzez ich dołączenie do tekstu pierwotnej umowy lub powołanie się na nie w umowie. W obu przypadkach inaczej ustala się również początek biegu przedawnienia.

Przy zastosowaniu regulacji kodeksu cywilnego okres przedawnienia dla roszczeń umów o roboty budowlane i o wykonanie obiektu wynosi 5 lat licząc od momentu odebrania obiektu z wyłączeniem sytuacji, kiedy zleceniobiorca wiedział o błędzie w budowie i podstępnie nie poinformował o nim zleceniodawcy. Roszczenie przedawnia się wówczas w ciągu trzech lat. 5-letni okres odnosi się także do roszczeń zleceniodawcy o poprawę dzieła (usunięcie wad), prawa odstąpienia od umowy, prawa obniżenia wynagrodzenia czy też roszczenia odszkodowawczego.

Dla umów opartych o regulacje VOB/B okres przedawnienia wynosi 4 lata począwszy od momentu, w którym obiekt został odebrany. VOB/B przewiduje również krótsze okresy przedawnienia, jak np. 2-letni okres dla roszczeń wynikających z robót przy częściach urządzeń służących zapobieganiu ogniu.

Zleceniobiorca może dochodzić swoich praw (zapłata za wykonane dzieło) w okresie 3-letnim bez względu na to czy zastosowanie mają tylko regulacje kodeksu (BGB) czy też VOB/B. 

Początek biegu okresu przedawnienia dla umów o roboty budowlane
Początek okresu przedawnienia jest różny dla umów opartych na BGB i tych z włączeniem VOB/B. W pierwszym przypadku zastosowanie mają ogólne regulacje kodeksu cywilnego i początek przedawnienia liczy się od momentu odbioru (Abnahme), VOB/B przewiduje natomiast bieg roszczenia od momentu, w którym kumulatywnie zostaną spełnione warunki odbioru dzieła, dostarczenia rachunku końcowego oraz sprawdzenia go przez zleceniodawcę. 

Inne okresy przedawnienia
Najdłuższy okres przedawnienia, bo aż 30 lat stosuje się m.in. do roszczeń z powodu szkody na zdrowiu i życiu oraz do roszczeń z prawomocnych wyroków sądowych.

Początek biegu przedawnienia
Bieg przedawnienia liczony jest z końcem roku, w którym roszczenie powstało i wierzyciel wiedział o dłużniku oraz o wszystkich okolicznościach, które przyczyniły się do powstania roszczenia lub też co najmniej musiał o nich wiedzieć. 

Przykład
Schulz zawarł umowę o dzieło z Kowalskim. Kowalski zobowiązał sie do zrobienia w domu Schulza drewnianych schodów. Umowa została zawarta 15.07.2009, odbiór dzieła nastąpił 15.08.2009. 

Roszczenia Kowalskiego wobec Schulza

• o zapłatę za wykonane dzieło

Okres przedawnienia: 3 lata Początek biegu przedawnienia: 31.12.2009, koniec okresu przedawnienia: 31.12.2012.

Roszczenia Schulza wobec Kowalskiego

• o poprawę wykonanego dzieła (usunięcie wad)
• o odszkodowanie za niewypełnienia zobowiązań

Okres przedawnienia: 2 lata. Początek biegu przedawnienia 15.08.2009, koniec okresu przedawnienia: 15.08.2012. 

Pomimo staranności oraz pełnego profesjonalizmu, jakim kierują się autorzy artykułów na tej stronie, pragniemy zwrócić uwagę, iż informacje zawarte w treściach artykułów nie stanowią porady prawnej, jak i również jej nie zastąpią.