Aktualności

Postępowanie w sprawie drobnych roszczeń wobec dłużników z Unii - sprawy transgraniczne

Od 1 stycznia 2009 r. obowiązuje w Unii Europejskiej rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 861/2007/WE w sprawie drobnych roszczeń mające na celu ułatwienie ściągalności wierzytelności u dłużników pochodzących z innego kraju członkowskiego oraz obniżenie kosztów takiego postępowania.

Rozporządzenie ustanawia wspólne zasady proceduralne dla uproszczonych i przyspieszonych transgranicznych postępowań spornych dotyczących drobnych roszczeń konsumenckich i gospodarczych.

Transgraniczny charakter sprawy jest implikowany przez zamieszkanie przez jedną ze stron postępowania w innym państwie członkowskim niż państwo członkowskie sądu lub trybunału rozpatrującego sprawę.

Drobne roszczenia to takie, które nie przekracza sumy 2.000 EUR z wyłączeniem wszystkich odsetek, wydatków i nakładów. W odpowiednim formularzu pozwu, który należy wypełnić (formularz A z załączników rozporządzenia), podaje się sumę roszczenia pieniężnego z zakreśleniem waluty, w której chcemy wyrazić roszczenie bądź szacowaną wartość przedmiotu sporu, jeśli wymagalne świadczenie jest niepieniężne.
Rozporządzenie 861/2007/WE nie ma zastosowanie do spraw dotyczących:

• stanu cywilnego, zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych oraz przedstawicielstwa ustawowego osób fizycznych;
• praw majątkowych wynikających ze stosunków małżeńskich, testamentów i dziedziczenia oraz obowiązków alimentacyjnych;
• postępowań upadłościowych, postępowań związanych z likwidacją niewypłacalnych spółek lub innych osób prawnych, postępowań układowych oraz innych analogicznych postępowań;
• ubezpieczeń społecznych;
• sądownictwa polubownego;
• prawa pracy;
• najmu lub dzierżawy nieruchomości, z wyłączeniem powództw dotyczących roszczeń pieniężnych;
• naruszenia prywatności i dóbr osobistych, w tym zniesławienia.

Rozporządzenia nie stosuje się również w Danii, która jako jedyny kraj członkowski nie bierze udziału w procedurach postępowania uproszczonego. 

Wypełniony formularz pozwu składa się odpowiednią drogą sądową, tj. właściwą dla kraju, w którym sprawa jest prowadzona. W zależności od procedury może to być sąd lub trybunał. W Polsce sądem rozpoznawczym dla tego typu spraw są sądy rejonowe.

Jeśli sąd rozpoznawczy stwierdzi, że przedmiot sporu wykracza poza zakres rozporządzenia, wnioskodawca otrzyma możliwości wycofania sprawy albo zostanie ona poprowadzona stosownie do procedury obowiązującego dla tego rodzaju spraw w danym państwie.

Po otrzymaniu prawidłowo wypełnionego formularza zgłoszenia roszczenia sąd przesyła pozwanemu formularz odpowiedzi wraz z kopią dokumentacji sprawy (formularz C), w terminie 14 dni, pocztą, pismem za potwierdzeniem odbioru. Pozwany powinien przesłać swoją odpowiedź na dołączonym formularzu C w terminie 30 dni od daty jego otrzymania. Kopia odpowiedzi jest przekazana przez sąd powodowi w ciągu 14 dni od jej otrzymania wraz z dokumentacją.

Istnieje możliwość zgłoszenia w tym samym trybie i na tych samych zasadach powództwa wzajemnego (wówczas pozwany wypełnia ww. formularz A).

Na wydanie wyroku sąd ma 30 dni od otrzymania odpowiedzi od pozwanego (albo od powoda, jeśli pozwany zgłosił roszczenie wzajemne). Przed wydaniem orzeczenia sąd może wystąpić o dodatkowe informacje albo zadecydować o przeprowadzeniu dowodów w sprawie lub też o wezwaniu stron na przesłuchanie. W takich wypadkach orzeczenie jest wydawane w terminie 30 dni od dnia zamknięcia rozprawy albo od otrzymania wszystkich niezbędnych informacji. Sąd wydaje swoje orzeczenie nawet, jeśli strony nie odpowiedzą na czas.

Rozporządzenie 861/2007/WE pozostawia do dyspozycji sądów krajowych państw członkowskich czy i ewentualnie jakie środki odwoławcze są dopuszczone. W Polsce środkiem zaskarżenia takiego wyroku jest apelacja (Art. 367 § 1 kpc). 

Orzeczenie wydane w jednym państwie członkowskim w ramach europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń jest uznawane i wykonywane w innym państwie członkowskim bez potrzeby stwierdzania wykonalności oraz bez możliwości sprzeciwienia się co do jego uznania. Na wniosek jednej ze stron sąd lub trybunał - bez dodatkowych opłat - wydaje zaświadczenie dotyczące orzeczenia w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń. Z takim zaświadczeniem można dokonać natychmiastowej egzekucji wyroku w każdym innym państwie członkowskim.

Postępowanie w sprawie drobnych roszczeń w sprawach transgranicznych jest zrozumiałe dla strony występującej bez adwokata. Proste, ogólnodostępne formularze może wypełnić każdy parający się transgranicznym handlem. Stosunkowo niskie koszty postępowania (100 zł opłaty stałej od pozwu w Polsce) oraz krótkie terminy reakcji sądu przewidziane przez rozporządzenie powinny zachęcić wierzycieli do korzystania z tej drogi dochodzenia sądowego